Streszczenie praktyki:

Od 2002 roku w ZSG realizowany jest program edukacyjny ”Kultura w słowie i smaku zaklęta”, który łączy w sobie kształcenie artystyczno-kulturowe z profilem zawodowym Zespołu. Celem programu jest przełamywanie stereotypu ucznia szkoły zawodowej jako biernego odbiorcy kultury, priorytetem zaś aktywne uczestnictwo uczniów w tworzeniu treści kulturowych, uczenie krytycznego myślenia. Corocznie program realizowany jest w formie projektu „Obiady Czwartkowe”, obejmującego szerokie spektrum zadań i działań uczniów na styku szeroko pojętej kultury i gastronomii. Całość działań jest przedstawiana i podsumowywana podczas corocznej uroczystości Obiadu Czwartkowego. Program jest realizowany w trakcie lekcji języka polskiego, wiedzy o kulturze, historii, lekcji bibliotecznych oraz przedmiotów zawodowych – gastronomicznych i ekonomiczno-hotelarskich, wraz z warsztatami szkolnymi, podmiotami zewnętrznymi i pracodawcami.

Opis praktyki:

Ideą programu jest wyzwalanie potencjału twórczego uczniów poprzez stosowanie aktywizujących metod nauczania w czasie lekcji ogólnokształcących i zawodowych (drama edukacyjna, projekt, panel dyskusyjny) oraz form medialno-teatralnych w trakcie zajęć pozalekcyjnych (etiudy filmowe, teatr małych form, wywiad dziennikarski, fotografia reportażowa, projekt graficzno-plastyczny). Uczniowie łączą naukę zawodu z treściami literackimi, historycznymi i wiedzą z nauk ścisłych.

„Obiady Czwartkowe” nawiązują do biesiad kulturowych wydawanych przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Król był również pasjonatem dobrej i zdrowej kuchni, co wspaniale wpisało się w profil ZSG w trakcie tworzenia programu „Kultura w słowie i smaku zaklęta”. Coroczne edycje „Obiadów Czwartkowych” skutkują symultanicznym projektem, którego treścią są wykłady, konkursy, pokazy oraz wystawy na terenie całej szkoły. Każdy z dotychczasowych „Obiadów Czwartkowych” był inny, łączył się z akcjami rocznicowymi, uroczystościami warszawskimi, tradycją literacką, kulturową, historyczną (także historią np. Wedla). Zagościł w szkole jako stały element tradycji, budujący jej tożsamość i ceremoniał.

Każdego roku program rozpoczyna się od powołania grupy inicjatywnej, odpowiadającej za realizację przedsięwzięcia. Grupa inicjatywna liczy zwykle około 30 osób, jej liderem jest pomysłodawca projektu, a zarazem lider Szkolnego Zespołu Wspierania Uzdolnionych „Wars i Sawa” i koordynator edukacji kulturalnej. W skład zespołu realizującego przedsięwzięcie wchodzą: nauczyciele języka polskiego, WOK-u, historii, języka angielskiego, geografii, technologii gastronomicznej, obsługi konsumenta i organizacji pracy w hotelarstwie oraz instruktorzy praktycznej nauki zawodu, bariści, bibliotekarze. Projekt nadzoruje i wspiera dyrektor szkoły.

Projekt skierowany jest do wszystkich uczniów ZSG oraz innych mazowieckich szkół. Nabór uczestników jest otwarty, każdy uczeń Zespołu może uczestniczyć w przedsięwzięciu kulturowym. Uczestnicy programu zostają podzieleni na 3 sekcje: medialną, historyczną i organizacyjną. Prace przebiegają w pracowniach technologicznych, warsztatach, restauracji, bibliotece i pracowni polonistycznej, wyposażonej w sprzęt multimedialny. Prowadzone są zintegrowane lekcje edukacji kulturowej – w ramach konsolidacji przedmiotów ogólnokształcących z zawodowymi oraz zajęciami Koła Teatralnego i Koła Dziennikarskiego. Każdego roku w ramach programu do szkoły zapraszani są liczni goście – twórcy, eksperci kultury, szefowie kuchni, właściciele przedsiębiorstw, naukowcy itd.

Przy każdej edycji programu szkoła współpracuje z wieloma podmiotami zewnętrznymi. Oto zestawienie przykładowych podmiotów: Uniwersytet Warszawski i MISH, Związek Literatów Polskich, muzea: Narodowe, Literatury, Techniki, Agencja Rynku Rolnego, Kuchnie Świata, kucharze OSSKiC, „Przegląd Gastronomiczny”, Zamek Królewski w Warszawie, Towarzystwo Przyjaciół Warszawy, Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze, Rada Rodziców ZSG.

Oto zestaw działań, które zrealizowano w trakcie jednej z edycji programu:

Zaproszono do szkoły przedstawiciela Zamku Królewskiego, historyka sztuki i przewodnika warszawskiego, przedstawicieli TPW, pracowników naukowych oraz szefów kuchni. Młodzież współorganizowała sesję naukowo-kulturową dla uczniów szkół warszawskich i prowadziła zajęcia otwarte w Muzeum Techniki. Włączyła się w organizację sesji patriotycznej w Zamku Królewskim oraz Warszawskiego Konkursu Historycznego „W poszukiwaniu tajemnic dawnej Warszawy (od słowa do smaku)”. Uczniowie zapoznali się z historią i tradycją kultury materialnej (treści zawodowe, kulinarne) i niematerialnej (literatura, sztuka, historia, ekologia). Przed Obiadem Czwartkowym uczniowie odbyli autorskie wycieczki: „Smaki Zamku Królewskiego”, „Kultura Zamku Królewskiego”, „Łazienki Królewskie”, „Kultura Starego Miasta”, „Hotele Warszawy”, „Kuchnie i cukiernie Warszawy”, zorganizowano sesję kulturową, wydano folder z przepisami kulinarnymi, zasadami savoir-vivre’u i ciekawostkami historycznymi.

Sekcja historyczna zajęła się badaniem kultury kulinarnej i naukowej oświeceniowej Warszawy. Zorganizowano szkolne warsztaty edukacyjne na temat obyczaju oświeceniowej Warszawy (obiad kulturowy) – sesję naukową z prezentacjami multimedialnymi i wypowiedziami animatorów kultury oraz degustacją dla uczniów i obiadem dla zaproszonych gości. Wykorzystano metody: drama, stop-klatka, happening teatralny „My, współcześni bywalcy salonów”, konkurs literacki „Czytamy teksty kultury”, pokaz kulinarny „Królewski carving”, wystawa konkursowa „Delicje królewskie”.

Sekcja organizacyjna zajęła się m.in. przygotowaniem warsztatu kulinarno-edukacyjnego, ustaleniem menu, przygotowaniem produktów gastronomicznych, nakryciem stołu, organizacją wycieczki, zakupem biletów, przygotowaniem sali do pokazów chemiczno-fizycznych, przygotowaniem zaproszeń dla gości oraz przygotowaniem sali i sprzętu, opracowaniem założeń „Kulinarnego biznesplanu kucharza Tremo”, pokazem materiałów zdjęciowych, konkursem na najlepszą prezentację o kulturze i sztuce (w tym kulinarnej). Projekt podsumowano w bibliotece szkolnej.

Rezultaty:

Najważniejszym rezultatem programu jest wzrost poziomu wiedzy i kompetencji uczniów (uczniowie zdobywają wiedzę i kompetencje w działaniu):

– umiejętność współdziałania z rówieśnikami,

– wyrobienie potrzeby uczestniczenia w zajęciach twórczych,

– poszerzenie wiedzy z zakresu kultury wysokiej,

– nabycie umiejętności zawodowych, nauka kultury zawodowej,

– praktyka związana z obróbką filmów i przygotowywaniem materiałów na stronę internetową,

– poszerzenie wiedzy dotyczącej norm społecznych, savoir-vivre’u, sztuki autoprezentacji.

Wieloletnia realizacja programu wpłynęła na wzrost jakości pracy szkoły, wzrost jakości kształcenia i podniesienie prestiżu ZSG.